خواب بر بقای روح دلالت دارد

بسم الله الرحمن الرحیم  

فصل دوم کتاب المطالب السلوکیه صفحه 127

شرح درس : خواب برای بقای روح دلالت دارد

توسط استاد معظم حضرت آیت الله کمیلی خراسانی (حفظه الله)

این مطلب راجع به برهان و حجیّت خواب است که از دلایل بزرگ برای اثبات مبدأ و معاد می باشد یعنی شما از خواب می توانید هم مبدأ و هم معاد را کشف کنید .

در حالت خوابی که به انسان دست می دهد، گر چه انسان با اختیار خود مقدمات خواب را فراهم می کند و به رختخواب می رود ، ولی لحظۀ به خواب فرو رفتن مانند حالتی که اجل و مرگ انسان فرا رسیده ، غیر اختیاری است .

این چه دستی است که انسان را به خواب می برد و چه دستی است که ما را از خواب بیدار می کند ؟ آیا غیر از خدا دست دیگری در کار است؟ از این مطلب می توانیم مبدأ را کشف کنیم.

و اما درمعاد ، معاد هم جسمانی و هم روحانی است . گفته می شود که هم در شب اول قبر و هم در قیامت , روح به بدن برمی گردد وکشف این مطلب در خواب بیشتر است.

در تاریخ گذشتگان نقل شده است که پادشاهی بر مردم حکومت می کرد که به خدا و معاد و آخرت ایمان نداشته و کافر بود. بعد از مدتی پادشاهی با ایمان بر مردم مسلط شد . در آن زمان بشر اصلاً خواب نمی دید . پادشاه با ایمان و یا پیغمبر(در بعضی روایات پادشاه ذکر شده و در بعضی از روایات پیغمبر) دست نیاز به سوی پروردگار دراز کرد و از خدا خواست که برای اثبات معاد و زنده شدن انسان پس از مرگ و ملحق شدن روح به بدن شب اول قبر و درعالم قیامت ، برهان و حجتی به او داده شود تا بتواند مردم را هدایت کند . به این ترتیب خداوند هم خواب را برای انسان قرار داد .

خواب دیدن دلیل و برهانی است که خداوند برای بشر قرار داده تا از این راه معاد و عالم دیگر را کشف کند و به حقیقت روح پی ببرد .

ابوعلی سینا فرموده است که روح ، موجودی ماندگار است ، درست است که پس از مرگ , بدن انسان به خاک تبدیل می شود (البته نه هر بدنی . تعدادی از بدنها مثل بدن انبیاء ، اولیاء ، صلحاء ، نماز شب خوانها و افرادی که مقیِّد به تعبّدات و مسبّحات هستند ، به لطف خجسمشان سالم می ماند ؛ زیرا این افراد در دنیا جنبه های روحی شان فائق بود و برجنبه های مادّی و جسمانی غلبه کرده و بدن را شفاف نموده و آن را نگه داشته است و به جای این که خاک بر روی او تسلط  پیدا کند او بر خاک تسلط پیدا کرده است . لذا می بینیم که اتفاق افتاده است که در جاهایی نبش قبر و بعد از گذشت سالها و قرنها بدن تازه و سالم بوده است . البته این اتفاق برای افراد کمی افتاده است. ) آنچه مهم است این است که ما بدانیم بدن انسان تبدیل به خاک می شود ولی روح ماندنی است واز بین نمی رود و به خاک تبدیل نمی شود . دلیل بر این ادعا ، خوابی است که در عالم رؤیا می بینیم.

در عالم رؤیا چیزهایی می بینیم که در دنیا دیده نمی شود . چیز هایی می شنویم که در دنیا شنیده نمی شود ؛ حتی می توان از خواب غیبیات وعلومی را به دست آورد. گاهی دیده می شود افرادی مشمول لطف خداوند گشتند و با این که قدرت پیش گویی ندارند از مرگ خود و مسائل دیگر در آینده خبر می دهند. (البته این را بارها گفته ایم که سالک نباید دنبال این چیز ها برود.) گاهی کسی خوابی می بیند و در رؤیا چیزی به او گفته می شود که فردای همان روز در بیداری همان اتفاق برای او می افتد. این حقیقتی است که نمی توانیم منکر آن شویم . خواب این آثار را در پی دارد. از موج خواب ها و رؤیاها این مطلب کشف می شود که این بدن و جسم تنها نیست و اصل آن روح و جان است. روح جوهرۀ مجردی است که در بدن انسان قرار گرفته  و وقتی اجل انسان فرا می رسد و می خواهد از این دنیا برود روح از بدن فاصله می گیرد. روح یک جا می رود و بدن را وارد قبر می کنند و این امر نشان دهندۀ آن است که روح از عالم دیگری است . یسئلونک عن الرّوح قل الروح من امر ربّی. روح از امر خدا و یکی از مخلوقات بزرگ الهیست که حقیقت آن برای هیچکس کشف نشده است .

انسان می تواند روح خود را قبل از مرگ پرورش دهد و با علوم الهی و حکمت و اعمال صالحه ، روح آلوده به حجب معصیت و غفلت و نفس امّاره را از منجلابها نجات داده و او را آراسته کند  . همان طور که ابوعلی سینا می گوید : روح انسان می تواند آنقدر شفاف بشود تا جایی که با شفاف ها در ارتباط قرار گیرد یعنی با انوار الهی، با انوار فرشتگان و با انوار عالم بالا مرتبط گردد. مانند کوهی عظیم که پر از سنگ های مغناطیسی و آهن ربا که به محض نزدیک شدن سوزن , آن را به سرعت به سمت خود جذب می کند . انسان با خودسازی و آراستن روح ، کارش به جایی می رسد که کوهی از انوار الهی و ملکوتی به سراغ او می آید و او را در انوار خود غرقه می سازد. چرا وقتی انسان می تواند چنین هدف والا و آینده ی درخشانی داشته باشد با خود , کار نکند و خود را به این مقام والا نرساند؟ چرا خود را به این عالم خاکی مشغول کند و خود را به افلاک نرساند؟

افلاک نشینان افرادی هستند که شب و روز روح خود را تغذیه می کنند. این همه غذاهای مادی که به بدن رساندیم بس است . دیگر به سراغ روح برویم و روحمان را با غذای معنوی تغذیه و آراسته کنیم.

"وصلی الله علی محمد و آل محمد"